Program profilaktyczny
Szkoły Podstawowej w Bałdrzychowie.
Program profilaktyki jest spójny z programem wychowawczym Szkoyły Podstawowej w Bałdrzychowie i ma na celu wszechstronny rozwój ucznia, obejmuje swoim działaniem wszystkich uczniów szkoły.
Podstawa prawna:
1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół: ze zm.
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej , edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii
Wstęp
Profilaktyka szkolna to działania mające na celu zapobieganie niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się uczniów. Obejmuje eliminowanie czynników zachowań ryzykownych oraz wzmacnianie działań chroniących przed niepożądanymi zjawiskami. Ma szczególne znaczenie wśród młodych ludzi, w których rozwija się ustalanie hierarchii wartości, kształtują się relacje z innymi ludźmi, buduje się poczucie pewności siebie.
Program będzie wspomagał wychowawczą rolę rodziny, prawidłowy rozwój uczniów oraz wskazywał sytuacje podejmowania działań interwencyjnych w sytuacji zdiagnozowanych zagrożeń.
W zakresie profilaktyki pierwszorzędowej obejmuje:
- promowanie zdrowego stylu życia i zdrowego odżywiania;
- informowanie o skutkach zachowań ryzykownych;
- wspieranie rozwoju zaspokajania potrzeb własnych;
- nawiązywanie prawidłowych relacji z rówieśnikami i dorosłymi;
- zdobywanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i rozwiązywanie konfliktów
W zakresie profilaktyki drugorzędowej obejmuje:
- działania umożliwiające wczesną identyfikację osób z grupy podwyższonego ryzyka;
- współpracę ze specjalistami;
- zajęcia socjoterapeutyczne;
- poradnictwo rodzinne.
Nadrzędne cele szkolnego programu profilaktycznego:
Cele główne:
- Udostępnienie społeczności szkolnej informacji niezbędnej do skutecznego zapobiegania i radzenia sobie z zagrożeniami dla własnego zdrowia, jakości życia, zmniejszenie czynników ryzyka zachorowania na różne choroby.
- Kompetentne i szybkie reagowanie na pojawiające się w szkole sytuacje zagrażające zdrowiu i życiu ludzi.
- Kształtowanie w uczniach umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych.
- Budowanie współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia oraz instytucjami prowadzącymi wspomaganie rodziny i promującymi zdrowy styl życia.
Cele szczegółowe:
- Upowszechnianie wśród młodzieży znajomości prawa i zasad przestrzegania go.
- Zapobieganie wagarom.
- Stworzenie w szkole poczucia bezpieczeństwa.
- Kształtowanie w uczniach odpowiednich postaw wobec ludzi słabszych, młodszych, ludzi starszych, chorych, niepełnosprawnych.
- Tworzenie pozytywnych relacji rówieśniczych, przeciwdziałanie agresji i mobbingowi.
- Promowanie zdrowego stylu życia i odżywiania, ze szczególnym zwróceniem uwagi na szkodliwość fast foodów.
- Kształtowanie postaw akceptowanych społecznie.
- Uświadamianie zagrożeń płynących z niewłaściwego korzystania z mediów.
- Uświadamianie uczniom negatywnych skutków działania środków psychoaktywnych, dopalaczy, napojów energetyzujących oraz następstw działania tych substancji.
10. Przygotowanie uczniów do podejmowania pracy wolontariusza.
11. Współpraca z rodzicami w obszarze profilaktyki – wczesna interwencja – udzielanie pomocy.
12. Zwiększanie kompetencji rodziców poprzez propagowanie instytucji udzielających pomocy w sytuacjach problemowych.
Program profilaktyki uwzględnia następujące działania:
- informacyjne,
- edukacyjne,
- integracyjne,
- wdrażające ustalone umiejętności,
- interwencyjne.
Oczekiwane efekty:
- Uzyskanie przez uczniów wsparcia psychologiczno-pedagogicznego.
- Uczeń utożsamia się ze środowiskiem szkolnym i odczuwa korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia.
- Uczeń zna zagrożenia współczesnego świata i potrafi im zapobiegać.
- Rodzice i nauczyciele dysponują wiedzą z zakresu profilaktyki uzależnień.
- Zwiększenie frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych.
- Świadomy udział rodziców w programach profilaktyki, warsztatach, pogadankach, akcjach profilaktycznych.
Moduły:
– Bezpieczeństwo fizyczne dzieci.
– Edukacja emocjonalna.
– Uświadamianie uczniom negatywnych skutków działania środków psychoaktywnych,
dopalaczy, napojów energetyzujących oraz następstw działania tych substancji
– Profilaktyka zdrowotna
– Realizacja zewnętrznych projektów i akcji prozdrowotnych
– Propagowanie wśród młodzieży znajomości prawa i zasad przestrzegania go
– Stwarzanie możliwości budowania właściwych relacji rówieśniczych, przeciwdziałanie
agresji, mobbingowi itp.
– Przygotowanie uczniów do podejmowania pracy wolontariusza
– Współpraca z rodzicami
– Współdziałanie wszystkich pracowników szkoły i rodziców w zakresie profilaktyki i
interwencji
Zadania programu:
– Zapoznanie z regulaminami pracowni przedmiotowych.
– Poznanie zasad bezpieczeństwa użytkownika sprzętu pracującego z wykorzystaniem energii elektrycznej znajdującego się w codziennym otoczeniu.
– Poznanie podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach.
– Poznanie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem.
– Zapoznanie się z ogólnymi zasadami i podstawowym sprzętem ochrony przeciwpożarowej.
– Zdobycie umiejętności rozpoznawania i odczytywania znaków powszechnej informacji i BHP znajdujących się w najbliższym otoczeniu.
– Zdobycie umiejętności stosowania się do znaków i sygnałów stosowanych w wypadku zagrożeń.
– Zapoznanie się z zasadami ruchu drogowego.
– Dostarczenie informacji na temat zgubnych skutków używania nikotyny i narkotyków.
– Ukazanie zagrożeń wynikających z sięgania po te środki.
– Pokazywanie możliwości zdrowego życia, które daje radość i satysfakcję.
– Analiza podejmowanych działań i przewidywanie ich konsekwencji.
– Rozumienie uczyć i trosk innych osób, respektowanie różnic w uczuciach.
– Samoakceptacja – postrzeganie siebie w korzystnym świetle, rozpoznawanie swoich słabych i silnych stron.
– Asertywność – przedstawianie swoich uczuć i trosk bez złości i rezygnacji.
Szczegółowy plan z zakresu bezpieczeństwa:
- Znaki powszechnej informacji:
– poznanie podstawowych znaków BHP znajdujących się w najbliższym otoczeniu,
– zdobycie umiejętności stosowania się do tych znaków w wypadku zagrożeń,
– zdobycie umiejętności rozpoznawania i odczytywania znaków informacji i BHP,
- Poznajemy sygnały alarmowe:
– zapoznanie z planem ewakuacji szkoły na wypadek zagrożenia ,
– konieczność zachowania porządku i dyscypliny podczas ewakuacji,
– numery telefonów służb ratunkowych i sposoby wzywania pomocy (eksponowanie numerów w widocznym miejscu w szkole),
– nabycie umiejętności powiadamiania odpowiednich służb ratowniczych.
- Ochrona przeciwpożarowa:
– poznanie przyczyn powstawania pożarów,
– podstawowe środki gaśnicze i możliwości ich stosowania w danej sytuacji
-niebezpieczeństwa płynące z zabawy ogniem, urządzeniami elektrycznymi i gazowymi.
- Bezpieczeństwo i higiena pracy:
– podstawowe zasady bezpiecznej i higienicznej pracy w szkole,
– zasady bezpiecznego użytkowania sprzętu szkolnego,
– zasady korzystania z pracowni komputerowej.
– organizowanie bezpiecznej i kulturalnej zabawy na przerwach między zajęciami
– właściwa postawa ciała podczas odrabiania lekcji i siedzenia w ławce w czasie zajęć
-omówienie zasad bezpiecznego użytkowania sprzętu elektrycznego,
-poznanie procedur postępowania w razie zagrożeń.
- Bawimy się bezpiecznie i kulturalnie:
– zasady bezpiecznej i kulturalnej zabawy podczas przerw międzylekcyjnych i w czasie wolnym od zajęć na korytarzach i boisku szkolnym,
– uświadamianie uczniów o konsekwencjach niebezpiecznych zabaw,
– zwrócenie uwagi na koleżeńską i opiekuńczą postawę wobec młodszych kolegów
– zasady bezpiecznego korzystania ze zbiorników wodnych(kąpiele, skoki do wody, zabawy na lodzie).
- Bezpieczna wycieczka:
– zasady organizowania bezpiecznych wycieczek szkolnych,
– regulamin zachowania się na wycieczkach bliższych i dalszych,
– uświadomienie uczniom konieczności bezwzględnego przestrzegania postanowień regulaminu wycieczki.
- Bezpieczne poruszanie się po drodze:
– poznanie znaków drogowych,
– zapoznanie z podstawowymi zasadami ruchu drogowego,
– nabywanie umiejętności oceny sytuacji na drodze i zaplanowania odpowiedniego postępowania,
– sprawne reagowanie w niebezpiecznych sytuacjach na drodze,
– poznanie zasad bezpiecznego oczekiwania na autobus.
- Higiena mojego umysłu:
– zapoznanie się z pojęciem higieny ciała i umysłu,
– określenie wpływu czynników środowiska naturalnego, sztucznego i społecznego na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka,
– uświadomienie na temat reakcji organizmu ludzkiego na działanie tych czynników,
– sposoby radzenia sobie w sytuacjach wywołujących stres,
– wspieranie zdrowego stylu życia przez właściwą organizację czasu wolnego.
- Bezpieczeństwo młodego rowerzysty:
– poznanie zasad bezpiecznego poruszania się rowerem,
– zdobycie umiejętności prawidłowego zachowania się w ruchu drogowym,
– uświadamianie uczniom potrzeby uczenia się przepisów ruchu drogowego i konieczności ich przestrzegania,
– pozytywne zaliczenie egzaminu na kartę rowerową – klasa IV.
- 10. Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy i postępowania w razie wypadków:
– zaznajomienie się z zasadami udzielania pierwszej pomocy,
– zdobycie umiejętności postępowania w nagłych wypadkach,
– właściwe powiadamianie służb ratownictwa medycznego,
– szkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej.
-znajomość instytucji i organizacji niosących pomoc
Szczegółowy plan z zakresu profilaktyki uzależnień: Uświadamianie uczniom negatywnych skutków działania środków psychoaktywnych,
dopalaczy, napojów energetyzujących oraz następstw działania tych substancji
- Zagrożenia okresu dojrzewania – presja grupy.
– pozycja w grupie rówieśniczej,
– cechy dobrego kolegi,
– potrzeba znalezienia prawdziwego przyjaciela,
– ćwiczenie postawy asertywności,
– redukowanie negatywnych skutków wynikających z zagrożenia dzieci przemocą w szkole i poza nią.
- Realizacja programu antynikotynowego.
– przekazanie rzetelnych informacji o szkodliwym działaniu tytoniu,
– uświadomienie uczniom, że nie muszą zgadzać się na bycie biernym palaczem,
– uwrażliwienie dzieci na szkodliwość dymu papierosowego ,
– uwrażliwienie dzieci na ,miejsca , w których mogą być narażone na dym papierosowy
- Profilaktyka picia alkoholu.
– ukazanie przyczyn sięgania przez ludzi po alkohol,
– przekazanie informacji czym jest choroba alkoholowa i jak trudno ją leczyć,
– negatywny wpływ alkoholu na rozwój fizyczny i psychiczny młodego organizmu,
– opieka nad dziećmi z rodzin dysfunkcyjnych.
- Narkotyki – konsekwencja pierwszego razu.
– przyczyna zażywania narkotyków,
– ukazanie mechanizmu uzależnienia,
– potrzeba pomocy osobom uzależnionym i ich rodzinom,
5. Dopalacze
– jak działają – objawy używania
– ryzyko związane z używaniem dopalaczy
6. Udział uczniów w pogadankach, warsztatach i innych formach poznawania środków
uzależniających i konsekwencji ich spożywania, np.:
– środków psychoaktywnych,
– dopalaczy,
– tytoniu,
– alkoholu,
– narkotyków,
– leków stosowanych powszechnie do leczenia infekcji (acodin, tussipect,) oraz preparatów
typu „sesja”,
– napojów energetyzujących.
7. Organizowanie w szkole uroczystości poświęconych obchodom, np.:
– dni uzależnień i AIDS,
– dni bez tytoniu,
= dni bez alkoholu,
– bez samochodu.
8 Bieżące informowanie uczniów o negatywnych skutkach zażywania tytoniu, alkoholu,
środków psychoaktywnych, napojów energetyzujących.
9 Zwracanie uwagi na drugie śniadanie uczniów i promowanie zdrowego odżywiania.
10 Organizowanie przedstawień profilaktycznych oraz prenumerata czasopism promujących
zdrowy styl życia.
11 Organizacja spotkań z wybranymi (w zależności od diagnozy środowiska szkolnego)
specjalistami zajmującymi się uzależnieniami.
12 Kontynuowanie współpracy z instytucjami zajmującymi się leczeniem uzależnień.
13 Udział uczniów w konkursach związanych z tematyką zagrożeń współczesnego świata.
Szczegółowy plan z zakresu edukacji emocjonalnej:
- Świadomość własnych uczuć.
– ustalenie wspólnych zasad pracy w grupie,
– integracja grupy, stworzenie miłej atmosfery,
– uświadomienie podstawowych uczuć wyrażanych w życiu codziennym,
- Nazywanie uczuć innych – Empatia
– poszczególne uczucia w tworzeniu układów międzyludzkich,
– sposoby wyrażania własnych uczuć,
– wzbogacanie słownictwa związanego z wyrażaniem uczuć,
– rozpoznanie i rozumienie przeżywanych przez siebie uczuć.
- Panowanie nad emocjami. Komunikat „Ja”.
– ukazanie sposobów wyrażania uczuć społecznie akceptowanych,
– prezentacja budowy komunikatu „Ja” oraz właściwe zastosowanie w określonych sytuacjach,
- Aktywna słuchanie. Ja i Ty.
– różne formy wypowiedzi akceptujące uczucia,
– akceptacja uczuć własnych i cudzych,
- Z czego jestem zadowolony, co u siebie lubię.
– kształtowanie umiejętności uświadamiania swoich mocnych stron oraz ich nazywanie,
– uświadamianie konieczności zaakceptowania słabości i wad dla budowania poczucia własnej wartości,
– wykorzystanie pozytywnych cech charakteru w życiu codziennym,
- Problem klasy.
– ukazanie konsekwencji typowych form rozwiązywania konfliktów,
– rozwiązywanie problemów i konfliktów zaistniałych w społeczności klasowej i szkolnej,
– wdrażanie do samodzielnego rozwiązywania drobnych konfliktów i nieporozumień,
– zdobywanie umiejętności przedstawiania swojego punktu widzenia bez agresji wobec innych
– propagowanie pomocy koleżeńskiej wśród uczniów( w ramach zespołów klasowych, świetlica szkolna).
Profilaktyka zdrowotna.
- Zdrowy tryb życia.
– znaczenie ruchu na świeżym powietrzu,
– właściwe odżywianie się (kształtowanie nawyków higienicznego i kulturalnego spożywania posiłków)
– higiena osobista w domu i szkole
– unikanie palenia papierosów i innych szkodliwych zachowań,
– odpowiednia ilość snu
– umiejętne planowanie codziennych zajęć.
2.Zagrożenia chorobami zakaźnymi.
– postępowanie w przypadku wystąpienia choroby,
– higiena w najbliższym otoczeniu,
– informacje dla rodziców i dzieci.
3Świadomość zagrożeń w otaczającym świecie.
– negatywny wpływ mediów na zdrowie uczniów ze szczególnym uwzględnieniem internetu,
– asertywna postawa wobec nałogów,
– podnoszenie ogólnej wiedzy o własnym zdrowiu i sposobach dbania o nie
– nadużywanie leków.
- Zajęcia z pedagogiem szkolnym na temat organizacji wolnego czasu.
- Propagowanie aktywności sportowej, zachęcanie do udziału w czynnym uprawianiu sportu na zajęciach SKS, kołach sportowych, klubach sportowych.
- Zachęcanie uczniów do udziału w konkursach i zawodach sportowych.
- Nauka walki fair-play.
- Organizacja zajęć z pielęgniarką szkolną i lekarzem, dotyczących higieny osobistej, chorób przenoszonych drogą płciową, inicjacji seksualnej, sposobów zapobiegania niechcianej ciąży.
- Organizacja zajęć umożliwiających aktywny tryb życia, np. rajdy rowerowe, udział w biegach przełajowych, udział w zajęciach terenowych monitorujących stan środowiska lokalnego.
- Zapoznawanie młodzieży z zasadami zdrowego żywienia i odżywiania się – udział uczniów w projektach szkolnych.
- Udział uczniów w kołach promujących aktywny i zdrowy styl życia, np. koło ekologiczne, przyrodnicze, GLOBE, SKS, PCK.
Kontynuowanie współpracy z instytucjami promującymi aktywny i zdrowy styl życia, np. Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną, Ligą Ochrony Przyrody, klubami sportowymi, Instytutem Żywienia
Propagowanie wśród młodzieży znajomości prawa i zasad przestrzegania go
- Zapoznanie uczniów z dokumentami określającymi pracę szkoły:
- Pogadanki z policją o tematyce:
- Godziny z wychowawcą o tematyce:
- Konsekwentnie stosowane przez nauczycieli procedur w określonych sytuacjach niezgodnych z prawem wewnątrzszkolnym, zgodnie z wypracowanymi i przyjętymi w szkole procedurami.
- Zapoznanie uczniów z prawami dziecka i człowieka, analiza odpowiednich dokumentów, np. Deklaracja Praw Człowieka, Konwencja o Prawach Dziecka – lekcje z wychowawcą i lekcje WOS.
- statutem,
- wewnątrzszkolnymi zasadami oceniania,
- regulaminem szkoły,
- procedurami określającymi sytuacje zagrożenia w szkole,
- zasadami postępowania w sytuacjach kryzysowych.
- odpowiedzialności karnej nieletniego,
- bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
- obowiązków ucznia,
- systemu kar i nagród stosowanego w szkole.
6. Organizacja uroczystości, np. Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka, Dzień Dziecka.
7. Włączanie uczniów w procesy aktualizowania prawa wewnątrzszkolnego, poprzez uczestnictwo
przedstawicieli samorządu szkolnego w pracach zespołu ds. zmian w dokumentach szkolnych.
8.Organizacja apeli szkolnych, dotyczących wychowawczych spraw i działań szkoły w tym obszarze.
Stwarzanie możliwości budowania właściwych relacji rówieśniczych, przeciwdziałanie agresji, mobbingowi itp.
1 Organizowanie zajęć z wychowawcą przy współpracy pedagoga i psychologa szkolnego na
temat:
– sposobów rozwiązywania konfliktów,
– asertywności,
– budowania poczucia własnej wartości,
– sposobów diagnozowania własnej inteligencji – na podstawie inteligencji wielorakiej Howarda Gardnera,
– form mediacji,
-komunikacji interpersonalnych.
2 Organizacja zajęć warsztatowych z zakresu:
– bullyingu;
– cyberbullyingu;
– flamingu;
– trollowania.
3 Organizowanie imprez służących integracji środowiska szkolnego:
– wycieczki szkolne, zielone i białe szkoły, ogniska, rajdy, biwaki, pikniki, festyny, zabawy szkolne, zajęcia integracyjne dla klas pierwszych.
4 Aktywne i systematyczne pełnienie dyżurów nauczycielskich podczas przerw
międzylekcyjnych.
5 Uczestniczenie w VII edycji Programu Szkoła bez Przemocy, obchody Dnia bez Przemocy –
uroczystość szkolna.
6 Systematyczne i zgodne z procedurami reagowanie wszystkich pracowników szkoły na wszelkie formy i przejawy agresji w szkole
Przygotowanie uczniów do podejmowania pracy wolontariusza
a) Propagowanie idei wolontariatu.
b) Organizowanie w szkole i środowisku lokalnych akcji charytatywnych.
c) Zachęcanie uczniów do uczestnictwa w wolontariacie organizowanym przez stosowne instytucje.
d) Mobilizowanie uczniów do uczestniczenia w konkursach i turniejach popularyzujących wolontariat.
Wpółpraca z rodzicami
1. Przedstawienie rodzicom podstawowych dokumentów regulujących pracę szkoły, np.:
- statut szkoły,
- wewnątrzszkolne zasady oceniania,
- program wychowawczy,
- program profilaktyki,
- regulamin szkoły.
- Ustalenie zasad kontaktowania się z rodzicami uczniów.
- Zachęcenie rodziców do współpracy we wspólnym rozwiązywaniu problemów wychowawczych zaistniałych w szkole.
- Zapoznanie rodziców z zakresem udzielanej pomocy przez specjalistów szkolnych (pedagog, psycholog, logopeda, socjoterapeuta, doradca zawodowy).
- Przedstawienie harmonogramu spotkań z wychowawcami i dni otwartych w szkole.
- Zapoznanie rodziców z tematyką profilaktycznych spotkań organizowanych przez szkolę dla rodziców.
- Zachęcenie do organizowania i uczestnictwa we wspólnych wyjazdach i imprezach szkolnych.
Współdziałanie wszystkich pracowników szkoły i rodziców w zakresie profilaktyki i interwencji
- Udział nauczycieli i specjalistów szkolnych w konferencjach, warsztatach i szkoleniach, dotyczących profilaktyki uzależnień.
- Rozwijanie współpracy z instytucjami promującymi zdrowy styl życia i oferujących pomoc w zakresie profilaktyki uzależnień.
- Systematyczny rozwój współpracy z rodzicami, radą rodziców w zakresie profilaktyki.
4. Kontynuowanie dobrej praktyki szkolnej w obszarze wymiany doświadczeń i informacji zakresie szeroko pojętej profilaktyki, obejmującej zagadnienia i problemy szkolne.
Doskonalenie kompetencji i poszerzanie wiedzy nauczycieli i rodziców
1.Szkolenia , warsztaty dotyczące prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci .
2.Rozpoznawanie wczesnych objawów używania środków i substancji psychotropowych , suplementów diety i leków
3.Dostarczanie aktualnych informacji na temat skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych związanych z przeciwdziałaniem używaniu substancji psychoaktywnych i środków zastępczych.
4.Doskonalenie nauczycieli w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej
5.Poszerzenie kompetencji w zakresie realizacji edukacji zdrowotnej , zdrowego żywienia oraz zapobieganiu zaburzeniom odżywiania .
- Zwiększenie kompetencji rodziców w zakresie zdrowego stylu życia .
Uwagi o realizacji programu:
Program jest otwarty i może podlegać modyfikacjom, w zależności od wyników ewaluacji. Przedstawione działania realizują wszyscy pracownicy szkoły.