WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE KLASA VIII

– wymienić osoby [podmioty, instytucje], które mają wpływ na rozwój młodego człowieka;

– podać przykłady ról społecznych;

– podać przykłady norm społecznych.

– podać przykłady oddziaływania rodziny, szkoły i rówieśników na postawy i zachowania jednostki;

– wymienić podstawowe społeczne oczekiwania wynikające z pełnienia roli dziecka i ucznia;

– podać przykłady norm społecznych obowiązujących w wybranych społecznościach, np. w rodzinie, szkole.

– wyjaśnić, na czym polega różnica pomiędzy potrzebami naturalnymi a społecznymi człowieka;

– wyjaśnić znaczenie słowa socjalizacja;

– wyjaśnić, jaką rolę w procesie socjalizacji odgrywa rodzina;

– porównać społeczne oczekiwania dotyczące pełnienia roli dziecka i rodzica oraz ucznia i nauczyciela;

– podać przykłady konfliktu ról społecznych;

– wymienić podstawowe kategorie norm społecznych.

– przedstawić czynniki mające wpływ na samoocenę człowieka;

– rozpoznać i dopasować wskazane normy społeczne do właściwych kategorii;

– przedstawić pozytywne i negatywne wzorce zachowań funkcjonujące w swoim środowisku rówieśniczym;

– dokonać autorefleksji, wskazać swoje mocne i słabe strony;

– na wybranych przykładach [tekst, ilustracja] dostrzec konflikt ról społecznych;

– wskazać przyczyny i skutki nieprzestrzegania przez jednostkę norm społecznych.

– wyjaśnić, na czym polega różnica pomiędzy normami formalnymi a nieformalnymi;

– na wybranych przykładach dokonać analizy sytuacji, w której dochodzi do konfliktu ról społecznych [wskazać przyczyny, konsekwencje, sposoby rozwiązania problemu];

– przedstawić problem przestrzegania norm społecznych w swoim środowisku [ocena zjawiska, dostrzeganie problemów i zagrożeń, wskazywanie przyczyn i konsekwencji].

– podać przykłady konfliktów społecznych;

– wymienić podstawowe sposoby rozwiązywania konfliktów w grupie rówieśniczej i w szkole.

– określić, jakim rodzajem grupy jest grupa koleżeńska;

– wymienić grupy społeczne, do których należy;

– wymienić typowe konflikty występujące w szkole i grupie rówieśniczej;

– podać przykłady postaw/zachowań jednostek wobec konfliktu;

– wymienić podstawowe sposoby rozwiązywania konfliktów społecznych.

– wskazać cechy grupy nastawionej na realizację zadania, typowego dla społeczności uczniowskiej;

– podać przykłady korzyści i zagrożeń wynikających z bycia w grupie;

– podać przykłady zasad efektywnej współpracy;

– wskazać dobre i złe strony poszczególnych postaw wobec konfliktu;

– rozpoznać typowe sposoby rozwiązywania konfliktów;

– wymienić warunki prowadzenia skutecznych negocjacji.

– rozpoznać sytuacje, w których łamane są zasady efektywnej współpracy w grupie;

– porównać konsekwencje przyjęcia określonych postaw wobec sytuacji konfliktowej dla jednostki i społeczeństwa;

– porównać różne sposoby rozwiązywania konfliktów, wskazać ich dobre i złe strony;

– uzasadnić wybór metody rozwiązywania konfliktu społecznego.

– dokonać analizy konkretnej sytuacji konfliktowej [wskazać strony konfliktu, przejawy, przyczyny i konsekwencje społeczne konfliktu; zaproponować sposoby rozwiązania konfliktu, uzasadnić wybór sposobu rozwiązania konfliktu].

– odróżnić nadawcę od odbiorcy komunikatu;

– podać przykłady sytuacji, w których młody człowiek powinien zachować się asertywnie [zachować dystans, sprzeciwić się].

– podać przykłady komunikatów niewerbalnych;

– wymienić czynniki utrudniające wystąpienia publiczne;

– wymienić podstawowe cechy postawy asertywnej.

 – wyjaśnić, jaką rolę pełni komunikacja niewerbalna;

– określić nadawcę i odbiorcę przedstawionego  komunikatu;

– wymienić zasady, których należy przestrzegać w wystąpieniach publicznych;

– zastosować w praktyce zasady skutecznej komunikacji, np. w wystąpieniu na forum klasy;

– rozpoznać postawy asertywne oraz postawy uległości, agresji i manipulacji.

– zastosować wybrane komunikaty niewerbalne w wystąpieniu publicznym;

– – wyjaśnić, czym się różni debata od dyskusji;

– dostrzec i opisać przykłady łamania zasad dobrej komunikacji;

– wyjaśnić, czym się różni postawa asertywna od postaw: uległości, agresji i manipulacji.

– stosować w praktyce warunki asertywności.

– dokonać krytycznej analizy postaw uznawanych za asertywne pod kątem przestrzegania zasad asertywności;

– zaplanować [przeprowadzić / wziąć aktywny udział] akcję społeczną propagującą postawy asertywne i zasady asertywności.

– wymienić podstawowe oczekiwania społeczne wobec poszczególnych członków rodziny [dzieci, rodziców].

– wymienić potrzeby młodych ludzi, które zaspokaja rodzina;

– wymienić rodzaje współczesnych rodzin;

– wymienić podstawowe prawa i obowiązki dziecka w rodzinie;

– wymienić podstawowe wartości kształtujące życie rodzinne;

– wymienić podstawowe problemy zagrażające prawidłowemu funkcjonowaniu współczesnych polskich rodzin.

– podać nazwy poszczególnych funkcji rodziny;

– porównać cechy różnych typów rodzin / rozpoznać poszczególne typy rodziny;

– wymienić czynniki sprzyjające zacieśnianiu więzi rodzinnych;

– wymienić instytucje wspierające rodziny w realizacji swoich funkcji oraz formy pomocy rodzinie.

– rozpoznawać sytuacje nieprawidłowego realizowania przez rodzinę swoich funkcji;

– wyjaśnić, jak na poszczególnych etapach życia jednostki, zmienia się rola rodziny w procesie socjalizacji;

– wskazać zależności pomiędzy systemem wartości a zasadami funkcjonowania rodziny.

– zaplanować [przeprowadzić / wziąć aktywny udział] działanie propagujące wiedzę na temat instytucji wspierających rodzinę i form pomocy rodzinie.

– wymienić poszczególne typy szkół tworzących strukturę szkolną w Polsce,

– wymienić podstawowe prawa i obowiązki uczniów,

– wymienić osoby, u których może szukać pomocy, w przypadku naruszenia praw ucznia.

– odczytać ze schematu podstawowe informacje dotyczące struktury polskiego szkolnictwa,

– przedstawić różne warianty kontynuowania edukacji po ukończeniu szkoły podstawowej;

– określić, kto tworzy samorząd szkolny,

– wymienić formy organizacji życia szkolnego.

– przedstawić wady i zalety wyboru poszczególnych wariantów dalszej edukacji;

– zaplanować swoją dalszą edukację pod kątem przyszłej aktywności zawodowej [preferencji zawodowych];

– scharakteryzować poszczególne formy życia szkolnego [organizacja, zadania, formy działania],

– rozpoznać przypadki naruszania praw ucznia.

– określić, jaki wpływ na rozwój i przyszłość młodego człowieka wywiera szkoła;

– wyjaśnić, jakich umiejętności oczekuje współczesny rynek pracy;

– wymienić czynniki umożliwiające odniesienie sukcesu edukacyjnego i zawodowego;

– ocenić pracę samorządu szkolnego / podejmowane przez niego działania i formy pracy;

– ocenić i uzasadnić swoją aktywność [pracę] w ramach samorządu szkolnego.

– zaplanować [przeprowadzić / wziąć aktywny udział] działanie informujący społeczność szkolną, o sposobach dochodzenia swoich praw w szkole.

 – wymienić podstawowe wydatki i źródła dochodów typowego gospodarstwa domowego;

– wymienić podstawowe prawa przysługujące konsumentowi.

– wymienić rodzaje źródeł dochodów gospodarstwa domowego;

– wymienić podstawowe zasady prawidłowo skonstruowanego budżetu domowego;

– podać przykłady łamania praw konsumenta;

– wypełnić typowy formularz reklamacyjny.

– wymienić przyczyny powstawania deficytu w budżecie domowym;

– opisać strukturę typowego budżetu domowego;

– napisać reklamację;

– wymienić instytucje chroniące prawa konsumenta;

– wymienić podstawowe zasady, którymi powinien kierować się świadomy konsument.

– wyjaśnić, jak przestrzeganie zasad świadomego konsumenta wpływa na funkcjonowanie gospodarstwa domowego.

– podać przykłady praw i wolności człowieka;

– podać, kto i kiedy uchwalił Powszechną Deklarację Praw Człowieka;

– podać, kto i kiedy uchwalił Konwencję Praw Dziecka;

– podać przykłady łamania praw dziecka;

– podać przykłady działań podejmowanych przez UNICEF.

– wyjaśnić, na czym polega szczególne znaczenie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka;

– wymienić prawa zawarte w Konwencji Praw Dziecka;

– rozwinąć skrót UNICEF

– wyjaśnić, znaczenie poszczególnych cech praw i wolności człowieka.

– zaprezentować* wybraną formę aktywności UNICEFU.

– podać przykłady praw i wolności osobistych, politycznych oraz socjalnych, kulturalnych i ekonomicznych zagwarantowanych w Konstytucji RP;

– rozpoznać przykłady łamania praw i wolności człowieka;

– uzasadnić konieczność funkcjonowania systemu ochrony praw i wolności człowieka.

– wymienić instytucje chroniące prawa człowieka w Polsce.

– podać przykłady organizacji międzynarodowych zajmujących się ochroną praw i wolności człowieka;

– podać przykłady działań podejmowanych przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż.

– wymienić przyczyny łamania praw człowieka;

– wyszukać w mediach opisy sytuacji, w których łamane są prawa człowieka.

– ocenić [uzasadnić] poziom przestrzegania praw człowieka w Polsce.

– zaprezentować* działalność wybranej organizacji międzynarodowej na rzecz ochrony praw i wolności człowieka.

– podać przykłady pozytywnego i negatywnego wykorzystania internetu przez młodych ludzi.

– wymienić podstawowe zasady odpowiedzialności prawnej nieletnich;

– wymienić korzyści i  zagrożenia wynikające z korzystania z interenetu

– wskazać formy cyberprzemocy.

– przedstawić wady i zalety aktywności na forach społecznościowych.

– podać przykłady, innych niż policja, służb porządkowych w Polsce,

– podać przykłady działań straży miejskiej.

– wymienić główne prawa przysługujące policjantom;

– wymienić prawa przysługujące nieletnim w kontakcie z policjantem;

– wymienić rodzaje służ mundurowych w Polsce.

– odszukać informacje o prawach przysługujących ofiarom przestępstwa, świadkom i oskarżonym.

– wymienić główne prawa przysługujące ofiarom przestępstwa, świadkom i oskarżonym;

-uzasadnić konieczność znajomości przysługujących nam praw;

– wyjaśnić, gdzie należy szukać pomocy w przypadku występowania przemocy domowej

-zinterpretować przepisy prawa dotyczące działania służ porządkowych.

– podać przykłady działań samorządu uczniowskiego;

– wymienić podstawowe jednostki podziału terytorialnego państwa polskiego;

– określić, w której gminie, powiecie i województwie mieszka.

– podać przykłady samorządów zawodowych;

– podać przykłady działań samorządu terytorialnego;

– odszukać na mapie województwo, w którym mieszka;

– rozpoznać herb miejscowości, w której mieszka;

– odszukać informacje na temat osób pełniących najważniejsze funkcje w swojej gminie.

– wyjaśnić, w czym przejawia się zasada decentralizacji władzy publicznej w Polsce;

– wymienić organy samorządów terytorialnych w Polsce;

– określić, jaki charakter ma gmina, w której mieszka;

– rozpoznać herb województwa, w którym mieszka;

– podać imiona i nazwiska osób pełniących aktualnie najważniejsze funkcje w swojej gminie.

– wyjaśnić, jaką rolę w państwie demokratycznym odgrywa samorząd terytorialny;

– wyjaśnić, czym się różni gmina wiejska, od gminy miejsko-wiejskiej i miejskiej;

– wymienić organy państwa, które mogą ingerować [kontrolować] działania władz samorządowych.

– zaplanować [przeprowadzić / wziąć aktywny udział] działanie na rzecz swojej społeczności lokalnej.

– podać przykłady spraw załatwianych w urzędzie gminy;

– określić, gdzie znajduje się urząd gminy, w której mieszka.

– odróżnić organy uchwałodawcze od organów wykonawczych gminy;

– podać sposób wyłaniania władz gminy;

– podać przykłady spraw rozstrzyganych w referendum gminnym.

– wymienić zasady przeprowadzania wyborów do władz gminy;

– podać przykłady zadań własnych i zleconych gminy;

– wymienić źródła finasowania gminy;

– podać przykłady wpływu mieszkańców na życie gminy;

– wyjaśnić pojęcie budżet obywatelski;

– wyszukać informacje na temat przedsięwzięć podejmowanych przez młodzieżowe rady gminy, miasta.

– zinterpretować przepis prawa dotyczący organizacji referendum gminnego;

– wyjaśnić, jaką rolę w budżecie gminy odgrywają środki uzyskiwane z funduszy unijnych;

– uzasadnić konieczność angażowania się mieszkańców w rozwiązywanie problemów gminy i działalność organów gminy;

– wyjaśnić, w jaki sposób działalność samorządu gminnego przyczynia się do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego;

– podać przykłady działania młodzieżowej rady gminy.

– przygotować kampanię wyborczą do młodzieżowej rady gminy;

– uczestniczyć w pracach młodzieżowej rady gminy;

– zareklamować / promować na forum szkoły ideę młodzieżowej rady gminy;

– zaprezentować strukturę budżetu swojej gminy [wykres, tabela, prezentacja multimedialna].

– podać przykłady spraw załatwianych w starostwie powiatowym i urzędzie marszałkowskim;

– określić, gdzie znajdują się władze powiatu i województwa, w których mieszka.

– odróżnić organy uchwałodawcze od organów wykonawczych powiatu i województwa;

– podać sposób wyłaniania władz samorządowych powiatu i województwa;

– podać przykłady spraw rozstrzyganych w referendum lokalnym.

– zinterpretować przepis prawa dotyczący przeprowadzania wyborów do władz uchwałodawczych powiatu i województwa.

– zaprezentować* swój powiat lub województwo [historię, symbole, tradycje oraz miejsca i osoby, które odegrały szczególną rolę w jej dziejach].

– odszukać stronę internetową własnego urzędu gminy, starostwa powiatowego, urzędu marszałkowskiego .

– wymienić podstawowe zasady postępowania etycznego w pracy administracji publicznej;

– wyjaśnić pojęcie korupcja;

– wymienić praw przysługujące obywatelowi w urzędzie;

– wypełnić wniosek o wydanie dowodu osobistego.

– wyjaśnić, jaki rodzaj informacji zamieszcza się w BIP;

– rozpoznać przypadki łamania praw obywateli w urzędzie.

– wskazać działania, które może podjąć obywatel w przypadku łamania jego praw w urzędzie;

– uzasadnić konieczność aktywności obywatelskiej dla prawidłowego funkcjonowania społeczności lokalnej;

– zaprezentować strukturę organizacyjną swojego urzędu gminy.

– zorganizować debatę / dyskusję [wziąć aktywny udział w debacie/ dyskusji] na temat przyczyn i skutków zjawiska korupcji i [lub] nepotyzmu w życiu publicznym;

– zaprojektować inicjatywę, która może być sfinansowana w ramach budżetu obywatelskiego.

– podać przykłady więzi łączących polską wspólnotę narodową,

– wymienić i rozpoznać polskie symbole narodowe;

– nazwać swoją dużą i mała ojczyznę;

– rozpoznać Narodowe Święto Niepodległości i Święto Narodowe Trzeciego Maja.

– wyjaśnić pojęcie ojczyzna;

– opisać polskie symbole narodowe;

– wymienić sytuacje, w których używa się polskich symboli narodowych;

– wymienić najważniejsze polskie święta narodowe;

– przedstawić zasady prawidłowego zachowania w trakcie uroczystości państwowych, świąt narodowych, wobec symboli narodowych.

– wyjaśnić, jakie znaczenie dla współczesnego młodego człowieka ma tożsamość narodowa;

– przedstawić historię polskich symboli narodowych;

– wymienić różne rodzaje tożsamości społecznych.

– do podanych świat narodowych dopasować odpowiadające im wydarzenia historyczne,

– przedstawić negatywne i pozytywne aspekty funkcjonowania społeczeństw wieloetnicznych/ narodowych,

– wyjaśnić, z czego mogą wynikać trudności w utrzymaniu polskiej tożsamości narodowej.

– przedstawić wybrany problem etniczny / narodowy współczesnego świata*,

– zaprezentować wybrany element polskiego dziedzictwa narodowego*;

– przedstawić czynniki utrudniające i ułatwiające prawidłową komunikację pomiędzy różnymi grupami etnicznymi / narodowymi.

– podać przykłady cnót /wartości obywatelskich;

–  wymienić postaci najwybitniejszych Polaków XX i XXI wieku.

– wymienić więzi łączące obywatela i państwo;

– wymienić podstawowe sposoby nabycia obywatelstwa polskiego;

– wyjaśnić, na czym polega zasada krwi;

– wymienić cechy dobrego obywatela.

– wyjaśnić, na czym polega różnica pomiędzy obywatelstwem a narodowością;

– wymienić konstytucyjne prawa i obowiązki obywatela RP;

– wyjaśnić, jaki wpływ ma państwo na kształtowanie więzi narodowych.

– uzasadnić konieczność przestrzegania cnót/wartości obywatelskich we współczesnym państwie demokratycznym;

– przedstawić konsekwencję odrzucenia wartości w życiu publicznym.

– podać przykłady postaw patriotycznych wśród współczesnej młodzieży.

– wymienić przejawy patriotyzmu lokalnego i gospodarczego.

– porównać postawy patriotyczne dawniej i dzisiaj.

 – wskazać zalety i wady postaw uznawanych współcześnie za przejawy patriotyzmu, np. kibicowanie na zawodach sportowych.

– podjąć działania sprzyjające rozwojowi lokalnej społeczności [zaplanować, aktywnie uczestniczyć].

– wymienić podstawowe grupy cudzoziemców przebywających w Polsce.

– wyjaśnić pojęcie Polonia,

– odczytać z mapy, gdzie znajdują się największe skupiska mniejszości etnicznych i narodowych w Polsce;

– odczytać z mapy, gdzie współcześnie znajdują się największe skupiska Polonii.

– wyjaśnić, na czym polega różnica pomiędzy mniejszościami narodowymi i etnicznymi w Polsce a cudzoziemcami;

– wyjaśnić, na czym polega różnica pomiędzy pojęciami: imigranci i uchodźcy;

– wymienić podstawowe prawa przysługujące uchodźcom w Polsce;

– wymienić związki łączące Polonię z Polską.

– wymienić kryteria, które decydują w Polsce o uznaniu danej społeczności za mniejszość narodową lub etniczną;

– wymienić główne czynniki, które zadecydowały o powstaniu Polonii;

– uzasadnić konieczność szczególnej ochrony prawnej mniejszości narodowych i etnicznych.

– rozpoznać postawy tolerancyjne i braku tolerancji.

– wyjaśnić pojęcie tolerancja;

– odróżnić postawę tolerancyjną od postawy bezkrytycznej akceptacji;

– podać przykłady stereotypów.

– wymienić cechy stereotypu;

– wyjaśnić, w jaki sposób można przeciwstawiać się przejawom ksenofobii, w tym szowinizmowi i antysemityzmowi.

– porównać postawę patriotyczną i nacjonalistyczną;

– uzasadnić słuszność postawy tolerancyjnej.

– przedstawić społeczne konsekwencje stereotypizacji.

postawy otwartości, akceptacji i tolerancji wobec odmienności etnicznych, religijnych i kulturowych.

– wymienić podstawowe cechy państwa;

– wymienić nazwy współczesnych reżimów politycznych [demokracja, autorytaryzm, totalitaryzm].

– wymienić podstawowe funkcje państwa;

– podać przykłady realizacji zasady przedstawicielstwa;

– wymienić podstawowe cechy państwa demokratycznego.

– wyjaśnić, czym się różni demokracja bezpośrednia od pośredniej;

– wymienić korzyści, jakie daje obywatelom ustrój demokratyczny;

– wymienić podstawowe cechy autorytaryzmu i totalitaryzmu;

– dopasować działania władzy państwowej do poszczególnych funkcji państwa;

– wyjaśnić, na czym polega różnica pomiędzy monarchią a republiką.

– wskazać na mapie Europy monarchie i republiki;

– podać przykłady współczesnych państwa autorytarnych;

– podać przykłady współczesnych i historycznych państw totalitarnych.

– porównać pozycję obywatela w państwie demokratycznym oraz państwie autorytarnym i totalitarnym.

– wymienić organy władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej w Polsce;

– podać nazwę ustawy zasadniczej.

– wyjaśnić, na czym polega zasady: konstytucjonalizmu, przedstawicielstwa i trójpodziału władzy;

– wymienić źródła powszechnie obowiązującego prawa w Polsce;

– wymienić szczególne cechy konstytucji.

– wyjaśnić, czym zajmuje się Trybunał Konstytucyjny;

– wyjaśnić, czym jest preambuła;

– wyjaśnić, na czym polegają zasady: pluralizmu politycznego, republikańskiej formy rządu, państwa prawa;

– wymienić wartości, do których odwołuje się preambuła Konstytucji;

– odszukać w Konstytucji RP przepisy dotyczące wskazanych kwestii;

– wyjaśnić, czego dotyczyły referenda ogólnokrajowe przeprowadzone po 1989 roku.

– dokonać interpretacji przepisu Konstytucji RP dotyczącego referendum ogólnokrajowego;

– przedstawić główne zasady nowelizacji Konstytucji RP.

– wskazać wady i zalety republikańskiej formy rządów;

– przedstawić historię polskiego konstytucjonalizmu.

– wymienić główną funkcję Sejmu i Senatu;

– określić, z kogo składa się Sejm i Senat;

– podać zasadę zgodnie, z którą formowany jest Sejm i Senat;

– podać przykład partii politycznej działającej w Polsce.

– wymienić najważniejsze kompetencje Sejmu i Senatu;

– wyjaśnić, na czym polega zasada przedstawicielstwa;

– wyjaśnić, w jaki sposób podejmowane są decyzje w Sejmie i Senacie;

– wymieć zasady, według, których odbywają się wybory do Sejmu i Senatu;

– wymienić partie polityczne, których przedstawiciele zasiadają w Sejmie bieżącej kadencji.

– podać przykład sytuacji, w której Sejm i Senat obradują jako Zgromadzenie Narodowe;

– wyjaśnić zasady, według, których odbywają się wybory do Sejmu i Senatu;

– wyjaśnić pojęcie immunitet;

– wymienić główne etapy procesu ustawodawczego;

– wyjaśnić, co jest głównym celem działalności partii politycznej.

– porównać rolę Sejmu i Senatu w procesie ustawodawczym;

– wyjaśnić, jaką rolę w procesie ustawodawczym posiada Prezydent RP;

– wyjaśnić pojęcia: mandat, komisje sejmowe, Prezydium Sejmu, Konwent Seniorów,

– wyjaśnić, jakie znaczenie w państwie demokratycznym ma aktywność wyborcza obywateli;

– wskazać skutki, jakie niesie dla państwa i społeczeństwa niska frekwencja wyborcza.

– podać imię i nazwisko urzędującej głowy państwa oraz Prezesa Rady Ministrów;

– określić sposób powoływania Prezydenta RP;

– podać przykład uprawnienia Prezydenta RP.

– wymienić podstawowe kompetencje Prezydenta RP;

– wymienić podstawowe kompetencje Rady Ministrów.

– omówić główne zasady procedury tworzenia rządu;

– przedstawić podstawowe fakty dotyczące życiorysu politycznego urzędującej głowy państwa oraz Prezesa Rady Ministrów.

– wyjaśnić na czym polega zasada kontrasygnaty;

– przedstawić główne zadania wskazanych ministerstw;

– wymienić Prezydentów RP po 1989 r.

– na podstawie zgromadzonych informacji, wyjaśnić, w jaki sposób działania wskazanych ministerstw wpływają na życie przeciętnej polskiej rodziny.

– wymienić rodzaje sądów w Polsce.

– wymienić nazwy trybunałów działających w Polsce;

– określić główne zadanie Trybunału Konstytucyjnego;

– wyjaśnić, czym zajmują się sądy administracyjne.

– wyjaśnić, na czym polega zasada niezależności sądów;

– wyjaśnić, na czym polega zasada niezawisłości sędziów;

– wyjaśnić, jaką rolę pełnią sędziowie w procesie sądowym;

– wymienić strony postępowania sądowego [postepowanie karne i cywilne].

– wyjaśnić, znaczenie zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego;

– wyjaśnić, w jaki sposób realizowana jest zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego,

– wyjaśnić rolę Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu dla ochrony zasady państwa prawa.

– zaprezentować strukturę organizacyjną sądu rejonowego;

– zająć stanowisko w sprawie roli ławników w procesie sądowym [zbudować argumenty i kontrargumenty].

– podać przykłady działań wolontariuszy.

– odszukać przykłady stowarzyszeń i fundacji działających w swoim środowisku lokalnym;

– podać przykłady działań podejmowanych przez związki zawodowe;

– wymienić cechy wolontariatu.

– wyjaśnić, jak rolę pełnią związki zawodowe;

– uzasadnić konieczność angażowania się w działania organizacji pozarządowych;

– przedstawić korzyści wynikające z pracy w wolontariacie;

– wymienić główne organizacje młodzieżowe działające w Polsce.

– wyjaśnić różnicę pomiędzy fundacją a stowarzyszeniem;

– wyjaśnić, czym jest organizacja pożytku publicznego i w jaki sposób można wspomóc jej działalność.

– zaprezentować* wybraną organizację pozarządową [misja, wartości, cele, formy działania, struktura organizacyjna, znaczenie dla środowiska];

– przedstawić historię NSZZ ”Solidarność”;

– zaplanować działalność i strukturę organizacyjną dowolnego stowarzyszenia.

– podać przykłady pracy dziennikarzy;

– odszukać w środkach masowego przekazu przykłady reklam.

– podać główne cechy opinii publicznej;

– wymienić główne funkcje mediów;

– podać przykłady mediów społecznościowych;

– odczytać, zilustrowane w prostej formie, wyniki wskazanego sondażu opinii publicznej;

– wymienić główne funkcje reklamy.

– wskazać pozytywne i negatywne aspekty funkcjonowania mediów społecznościowych;

– wymienić główne zasady etyki dziennikarskiej;

– odszukać w tekście publicystycznym fakty i opinie;

– wymienić podstawowe sposoby perswazji / manipulacji stosowane w mediach.

– wyjaśnić, jaką rolę pełni opinia publiczna [sondaże opinii publicznej] w państwie demokratycznym;

– uzasadnić konieczność przestrzegania zasad etyki dziennikarskiej;

– odszukać przykłady łamania etyki dziennikarskiej;

– uzasadnić konieczność oddzielania faktów od opinii.

– dokonać krytycznej analizy wybranej reklamy;

– zaplanować [przeprowadzić / wziąć aktywny udział] kampanię reklamową [kampanię społeczną].

Podsumowanie i test

– rozwinąć skrót NATO;

– podać przykłady działań podejmowanych przez ONZ;

– podać przykłady działań podejmowanych przez NATO.

– wymienić główne cele i zadania NATO;

– rozpoznać przejawy realizacji przez państwo polityki zagranicznej;

– wymienić główne organy ONZ.

– wyjaśnić, jakie są główne cele polityki zagranicznej państwa;

– określić, kiedy powstało ONZ i kiedy powstało NATO;

– wyjaśnić, czym zajmuje się Rada Bezpieczeństwa ONZ;

-wyjaśnić pojęcie misja pokojowa ONZ, – wymienić przykłady aktywności Polski w ONZ i NATO.

– wyjaśnić, jaka rolę odgrywa NATO w polityce obronnej państwa polskiego;

– wymienić nazwy, innych niż ONZ i NATO, organizacji międzynarodowych, do których należy Polska.

– wskazać na mapie państwa członkowskie NATO.

– wymienić państwa sąsiadujące z Polską, które należą do Unii Europejskiej.

– wymienić imiona i nazwiska Ojców założycieli zjednoczonej Europy;

– wymienić główne przyczyny integracji europejskiej,

– wymienić główne zasady funkcjonowania Unii Europejskiej;

.

– wskazać na mapie państwa członkowskie Unii Europejskiej;

– odszukać informacje o życiorysie politycznym Ojców założycieli zjednoczonej Europy;

– wyjaśnić główne zasady funkcjonowania Unii Europejskiej;

– podać nazwy głównych organów Unii Europejskiej;

– wymienić imiona i nazwiska Polaków pełniących ważne funkcje w instytucjach /organach Unii Europejskiej.

– przedstawić wady i zalety procesu integracji europejskiej,

– zaprezentować sylwetki polityczne Polaków pełniących ważne funkcje w instytucjach /organach Unii Europejskiej.

– zaprezentować* wybrane państwa członkowskie Unii Europejskiej [historia, kultura, demografia, ekonomia, itp.]

– zaplanować [zorganizować / aktywnie uczestniczyć] Dzień Europy w szkole.

– podać rok, w którym Polska przystąpiła do Unii Europejskiej.

– wymienić prawa wynikające z obywatelstwa Unii Europejskiej,

– wymienić nazwy funduszy unijnych, z których korzysta Polska.

– podać przykłady wykorzystania funduszy unijnych;

– wyjaśnić, na czym polega Europejski Rynek Wewnętrzny.

– wyjaśnić, na jakich zasadach funkcjonuje Strefa Schengen;

– przedstawić korzyści wynikające z przynależności Polski do Strefy Schengen.

– zaprezentować* wybraną inicjatywę unijną dotyczącą młodzieży.

– podać przykłady pomocy humanitarnej.

– wyjaśnić, na czym polega różnica pomiędzy państwami globalnej Północy i globalnego Południa;

– podać przykłady globalizacji ekonomicznej i kulturowej współczesnego świata.

– podać przykłady zależności pomiędzy państwami globalnej Północy i globalnego Południa;

– uzasadnić konieczność udzielania pomocy humanitarnej.

– wymienić korzyści i zagrożenia wynikające z procesu globalizacji;

– wyjaśnić, dlaczego pomoc dla państw biednego Południa jest często nieskuteczna;

– wyjaśnić pojęcia Grupa G7.

– zorganizować debatę / dyskusję [wziąć aktywny udział w debacie / dyskusji] dotyczącą sposobów udzielania efektywnej pomocy społecznościom globalnego Południa;

– zaprezentować* problemy wybranego państwa globalnego Południa.

– podać przykłady konfliktów międzynarodowych.

– wymienić skutki długotrwałych konfliktów międzynarodowych.

– wymienić skutki rozwoju terroryzmu we współczesnym świecie;

– wymienić cechy ludobójstwa.

– wyjaśnić, dlaczego walka z terroryzmem jest trudna i często nieskuteczna.